Gemiddeld hypotheekbedrag ligt nu onder de 3 ton

Het gemiddelde hypotheekbedrag voor de aankoop van een woning daalde het afgelopen kwartaal met 11% en ligt nu voor het eerst sinds twee jaar onder de grens van € 300.000. De stijgende rente is de oorzaak.
Dat blijkt uit cijfers van De Hypotheker. Na een uiterst sterke groei in 2021 – waarbij het gemiddelde hypotheekbedrag met 10% steeg in vergelijking met 2020 – is dit jaar een keerpunt bereikt op de huizenmarkt.
Het gemiddelde leningbedrag nam in het vierde kwartaal 2022 af met 11%. In december kelderde het zelfs 13% in vergelijking met dezelfde maand vorig jaar, de grootste daling ooit. In klinkende munt kwam de daling uit op gemiddeld € 38.000, tot een bedrag van € 298.000.
Rente
Na jarenlange stijgende huizenprijzen en een historisch lage hypotheekrente, begonnen de rentes in januari van dit jaar voor het eerst te groeien. De gemiddelde toename bedroeg in 2022 ruim 3 procentpunt. Ter illustratie: in januari stond de 10-jaars rente met Nationale Hypotheekgarantie (NHG) op 1,1%, terwijl deze aan het begin van het vierde kwartaal 4,3% bedroeg.
Onder invloed van die stijgende rente is de huizenmarkt al enige tijd aan het afkoelen. In het tweede kwartaal werd dit voor het eerst zichtbaar. Hoewel de huizenprijzen nog steeds stegen, was de prijsgroei minder sterk dan de periode ervoor. De Nederlandsche Bank verwacht zelfs dat er zowel in 2023 als 2024 sprake zal zijn van een daling van de huizenprijzen (met in totaal 6%).
Stijgende maandlasten
De Hypotheker ziet in de eigen data dat de stijging van de hypotheekrente en de afvlakking van de groei van de huizenprijzen ook effect hebben op het gemiddelde hypotheekbedrag. “Als gevolg van de sterk hogere hypotheekrente stijgen de maandlasten en kunnen huizenkopers minder lenen. Dat vertaalt zich in een daling van het gemiddelde hypotheekbedrag”, vertelt Menno Luiten, commercieel directeur van De Hypotheker. “Sinds het omslagpunt in het tweede kwartaal is ieder kwartaal een sterkere daling zichtbaar van het gemiddelde hypotheekbedrag.”
Omslagpunt in mei
Terwijl zich in het eerste kwartaal van dit jaar nog een stijging (+8%) voordeed van het gemiddelde hypotheekbedrag ten opzichte van het jaar ervoor, werd in mei een omslagpunt bereikt. Sindsdien is een dalende trend zichtbaar: met een lichte daling in het tweede kwartaal (-1%) tot een iets sterkere daling in het derde kwartaal (-5%) en in het vierde kwartaal een daling van 11% ten opzichte van het laatste kwartaal van 2021.
Luiten verwacht dat deze daling in het eerste kwartaal van 2023 mogelijk iets zal afvlakken doordat de hypotheekrente in de afgelopen weken weer iets is gedaald, met zo’n 0,4 procentpunt.
Sterkste daling in Noord-Holland
Tussen de provincies zijn grote verschillen zichtbaar, al is in het vierde kwartaal in alle provincies – behalve in Zeeland (+8 %) – sprake van een daling ten opzichte van dezelfde periode een jaar geleden. De grootste daling is zichtbaar in Noord-Holland (-14%) en Zuid-Holland (-13%), gevolgd door  Friesland en Overijssel (-12%).
Noord-Holland is met hoofdstad Amsterdam nog wel de duurste provincie als het gaat om het gemiddelde hypotheekbedrag. In Groningen geeft men het minste uit aan een hypotheek.
Tekst loopt door onder de afbeelding
Gemiddelde afname hypotheekbedrag in het vierde kwartaal. © De Hypotheker
55-plussers
De sterkste daling is het afgelopen kwartaal zichtbaar onder 55-plussers (-18%). Voor deze groep is er weinig passend woningaanbod in de vorm van levensloopbestendige woningen. Maar als het hen lukt om een passende woning te vinden, hebben zij vaak een lagere hypotheek nodig: gemiddeld € 220.000. Dit komt volgens De Hypotheker vooral doordat veel ouderen al een (groot) deel van hun hypotheek hebben afgelost en vaak ook overwaarde hebben.
Starters
De kleinste daling is zichtbaar bij jonge huizenkopers tot 35 jaar (-7%; € 293.000). Juist deze groep krijgt eindelijk weer een voet tussen de deur op de huizenmarkt. Een kwart van de starters verwacht binnen een jaar een huis te kunnen kopen, blijkt uit onderzoek dat vergelijkingssite Independer liet uitvoeren. Dat is fors meer dan vorig jaar, toen slechts 4% die verwachting had.
Redenen die worden genoemd voor deze ‘boost’ in het vertrouwen van starters zijn de stijgende lonen, de inmiddels licht dalende huizenprijzen en het groeiende woningaanbod. Ook is er – door de minder gunstige markt – minder concurrentie van zowel doorstromers als beleggers. Bovendien is het gunstig voor starters dat de NHG-kostengrens in 2023 omhoog gaat met € 50.000 tot € 405.000 en dat het inkomen van de partner straks voor 100% meetelt bij de hypotheekaanvraag.

Bron: Gemiddeld hypotheekbedrag ligt nu onder de 3 ton | Vastgoedactueel

Bekijk het gehele artikel