Advies: geen subsidie warmtepomp als dit aanleg warmtenet belemmert

Het kabinet moet kritischer kijken naar subsidies voor huiseigenaren die een warmtepomp willen aanschaffen, vindt de Algemene Rekenkamer. Woningbezitters zouden geen subsidie moeten krijgen voor een warmtepomp als dit de aanleg van een warmtenet in de wijk kan belemmeren.
Het aantal huishoudens dat een warmtepomp aanschaft, groeit de laatste jaren veel harder dan het aantal woningen dat op een warmtenet is aangesloten. Voor beide is subsidie beschikbaar. Onderdeel van het Klimaatakkoord is voor Nederland om in 2050 aardgasvrij te zijn en daarom probeert de overheid met financiële steun meer woningen van het gas te krijgen.
Lees verder onder de afbeelding:
Bron: Algemene Rekenkamer
In 2023 schaften ongeveer 160.000 huiseigenaren een warmtepomp aan. 107.000 van hen kregen daarvoor een subsidie. Daar tegenover staat dat 11.000 nieuwe warmtenetten zijn aangesloten.
Dit terwijl een collectief warmtenet – de zogenoemde stadsverwarming – vaak de beste en goedkoopste oplossing is om Nederland aardgasvrij te krijgen, schrijft de Algemene Rekenkamer in het rapport Een koud bad voor warmtenetten. Een warmtenet gaat namelijk veel langer mee dan een warmtepomp, die meestal na zo’n 15 jaar aan vervanging toe is. Bovendien draaien warmtenetten op restwarmte van de industrie.
Laag tempo aanleg warmtenetten
In Nederland zijn er inmiddels bijna 500 warmtenetten met in totaal 515.000 aansluitingen. Veel gemeenten hebben plannen voor uitbreiding of een nieuw warmtenet. De overheid wil dat er tot 2030 een half miljoen aansluitingen bijkomen, maar in het huidige tempo is dat niet haalbaar. De rekenkamer adviseert daarom een huiseigenaar geen subsidie te geven voor een warmtepomp, als dat de ontwikkeling van een warmtenet in een woonwijk kan belemmeren.
Voor huizenbezitters en huurders zitten er nadelen aan de aansluiting op een warmtenet, erkent de rekenkamer. De vaste kosten zijn hoog en het warmtebedrijf is een monopolist, dus overstappen kan niet. Daarnaast duurt het vaak jaren voor een warmtenet is aangelegd.
Verder wijst de Algemene Rekenkamer erop dat er overlap is in 10% van alle wijken. Zo blijkt dat in wijken in bijvoorbeeld Deventer, Gorinchem, Groningen en Heeg al mensen subsidie voor een warmtepomp hebben gekregen terwijl er ook plannen zijn voor een warmtenet.
Minister vindt keuzevrijheid belangrijk
Klimaatminister Sophie Hermans (VVD) legt het advies naast zich neer, zegt de rekenkamer. Hermans en minister Mona Keijzer (BBB) van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening hebben gezamenlijk een reactie gegeven op het rapport. Volgens hen valt in de praktijk de overlap mee omdat warmtenetten vooral zijn gepland in dichtbevolkte, stedelijke gebieden waar mensen niet snel overgaan op de aanschaf van een warmtepomp. Die neemt te veel ruimte in of geeft te veel geluidshinder. Daarnaast is het voor het draagvlak van het klimaatbeleid in het algemeen en warmtenetten in het bijzonder belangrijk dat er keuzevrijheid is, aldus de ministers.
 

Bron: Advies: geen subsidie warmtepomp als dit aanleg warmtenet belemmert | Vastgoedactueel

Bekijk het gehele artikel