Woningen steeds vaker getroffen door overvol stroomnet

Als we niets doen, gaan huishoudens en andere kleinverbruikers binnenkort de gevolgen merken van het overvolle stroomnet in Nederland. De overlast kan variëren van knipperende lampen tot storingen. De overheid heeft ‘ingrijpende’ maatregelen aangekondigd.
Nederland verduurzaamt momenteel in recordtempo. Dat is goed nieuws voor de energietransitie, maar tegelijkertijd legt dit een grote druk op ons elektriciteitsnet. Wanneer verbruikers meer elektriciteitstransport vragen dan het stroomnet aan kan, bijvoorbeeld door het gebruik van warmtepompen, zonnepanelen en het laden van elektrische voertuigen, ontstaat netcongestie.
Anderhalf miljoen kleinverbruikers
Tot nu toe krijgt vooral nieuwbouw te maken met de gevolgen van het volle stroomnet – nieuwe bedrijfspanden en woningen kunnen bijvoorbeeld tijdelijk niet in gebruik worden genomen omdat er nog geen netaansluiting is. Maar straks zullen ook bestaande woningen en kleine bedrijven er last van krijgen.
Als er niets gebeurt, lopen anderhalf miljoen van deze kleinverbruikers straks op tegen de beperkingen van het net. Met als gevolg knipperende lampen of haperende apparaten (door zogeheten onderspanning), een groter risico op storingen (door overbelasting) of opgewekte zonnestroom die niet het net op kan, doordat hun PV-omvormers uitschakelen (als gevolg van overspanning). Zie afbeelding. Ook zullen de wachttijden voor nieuwe aansluitingen flink toenemen.
Dat blijkt uit een probleemanalyse van de toestand van het stroomnet door Netbeheer Nederland, de brancheorganisatie voor elektriciteit- en gasnetbeheerders in Nederland. Zonder ingrijpen zal deze situatie alleen maar erger worden rond 2030-2035.
Tekst loopt door onder de afbeelding
Illustratie uit Probleemanalyse Netbeheer Nederland
Actie-agenda netcongestie
De Rijksoverheid heeft inmiddels samen met de netbeheerders en andere betrokken partijen de Actie-agenda Netcongestie Laagspanningsnetten gepresenteerd. In een Kamerbrief presenteerden Rob Jetten, demissionair minister voor Klimaat en Energie en de netbeheerders vorige week hoe netcongestie op het laagspanningsnet – dat is het elektriciteitsnet op wijkniveau – tegen te gaan.
Netverzwaring
Allereerst moet het net worden verzwaard. Netbeheerders wacht een grote operatie: zij moeten tot 2030/2035 tussen de 37.000 (+39%) en 54.000 (+57%) extra elektriciteitshuisjes bijbouwen. Ook moet er tussen de 80.000 en 105.000 km kabel worden gelegd.
De netverzwaring vraagt tussen de 260 en 330 km2 aan extra ondergrondse ruimte voor laag- en middenspanningskabels. Netbeheer Nederland geeft aan het stroomnet “buurt voor buurt” aan te gaan pakken om overlast te minimaliseren.
Consumenten: ga bewuster om met stroom
Daarnaast wordt ook van consumenten gevraagd om te helpen om congestie op het laagspanningsnet te voorkómen, door bewuster om te gaan met stroom. Door bijvoorbeeld minder energie te gebruiken tijdens piekuren – van 07.00 tot 09.00 uur ’s morgens en van 17.00 tot 21.00 uur ’s avonds.
Eigenaren van zonnepanelen krijgen het advies om zonnestroom direct te gebruiken wanneer deze wordt opgewekt. Dit wordt sowieso relevant bij de afbouw van de salderingsregeling in 2025. Ook het aanmelden van zonnepanelen kan ervoor zorgen dat netbeheerders een beter beeld krijgen waar verzwaring nodig is.
Gegevens van huishoudens inzetten
Daarnaast willen netbeheerder meer inzicht in het verbruik van het laagspanningsnet. Een onderdeel daarvan is volgens Netbeheer Nederland het uitrollen van meetapparatuur in de laagspanningsnetten. Maar netbeheerders willen ook inzicht in gegevens van zogeheten slimme meters krijgen. Daarom moet het mogelijk worden voor netbeheerders om geanonimiseerde data van kleinverbruikers te gebruiken.
‘Slimme apparaten de norm’
In oktober vorig jaar kondigde Jetten al aan dat hij wil dat ‘slim’ aanstuurbare apparaten – met name warmtepompen – de norm worden. Dit biedt mogelijkheden om automatisch te sturen op verbruik, om zo binnen de grenzen van het net te blijven. Onderdeel van de actieagenda is dan ook om te onderzoeken of kleinverbruikers door middel van prijsprikkels en tarieven kunnen worden gestimuleerd om hun verbruik aan te passen.
‘Toekomst wordt anders’
Coördinator van de Actie-agenda Stephan Brandligt licht in een gesprek met NU.nl toe: “De situatie die we tot een tijdje geleden hadden – dat je altijd de elektriciteit kreeg die je wilde, op het moment dat je het wilde, in de hoeveelheid die je wilde – die komt niet meer terug”, zegt hij. “Het zal er in de toekomst toch een beetje anders aan toegaan dan we gewend waren. Op zich is dat niet erg, maar we willen wel voorkomen dat het net echt gaat uitvallen.”
Update 23-1-2024, 21.00 uur

Bron: Woningen steeds vaker getroffen door overvol stroomnet | Vastgoedactueel

Bekijk het gehele artikel